Emeklilikte MADDE 5 Kapsamında Olanlar Kimlerdir?

Emeklilik kanunundaki MADDE 5, emeklilik sisteminin kapsamını belirleyen bir maddedir. Bu maddeye göre emeklilik sistemine dahil olan kişiler, 4A, 4B ve 4C statüsünde çalışanlar ile özel sektörde çalışan ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı kişilerdir.

• 4A statüsünde çalışanlar, kamu kurumları ve kuruluşları, devlet memurları ve çalışanlar, özel idareler ve belediyeler, KİT (Kamu İktisadi Teşebbüsü) ve bağlantılı kuruluşlar ile ulusal ve uluslararası yardım kuruluşlarında görev yapan kişilerdir. 4A statüsündeki çalışanlar, emeklilik yaşına gelince emekli olabilirler.
• 4B statüsündeki çalışanlar ise, tarım sigortalıları, üretici ve çiftçiler, Bağ-Kur’lu esnaf ve sanatkarlar ve işçiler ile denizde çalışan kişilerdir. Bu statüdeki kişiler de emeklilik yaşına gelince veya prim gün sayısını tamamlayınca emekli olabilirler.
• 4C statüsünde çalışanlar ise, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı olarak çalışanlar ve sigortalı sayılmayan kişilerdir. Mesleki bağlılık ya da özel kuruluş sözleşmesi gibi nedenlerle Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı olmayan kişiler, 4C statüsünde değerlendirilirler. Bu kişiler de sigortalılık sürecini tamamlayıp emeklilik yaşına geldiklerinde emekli olabilirler.

Özel sektörde çalışan kişiler ise, emeklilik sistemine özel sektörde faaliyet gösteren işletmeler; anonim, limited ve kooperatif şirketler ile şahıs şirketlerinde çalışan kişiler dahil edilir. Bu kişilerin de Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödenen primlerle emeklilik yaşına veya süresine ulaştıklarında emekli olmaları mümkündür.

• Madde 5 kapsamı dışında kalanlar ise, özel sigortalılar ya da özel meslekler dahilinde düzenli sosyal güvence sağlamayan kişilerdir. Bu kişilerin emeklilik işlemleri için farklı kanun ve yönetmelikler geçerlidir. Ayrıca emeklilik yaşına veya prim gün sayısına uygun şekilde emeklilik hakkı kazanılmaz.

Sonuç olarak, emeklilikte MADDE 5 kapsamında olanlar; kamu kurum ve kuruluşlarındaki memurlar, özel sektör çalışanları, Bağ-Kur’lu esnaf ve sanatkarlar, tarım sigortalıları, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı çalışanlar ile sigortalı sayılmayan kişilerdir. Bu kişiler, Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödenen primlerle emeklilik yaşına veya süresine ulaştıklarında emekli olabilirler. Ancak MADDE 5 kapsamı dışında kalan kişilerin emeklilik hakları, farklı kanun ve düzenlemelere bağlıdır.